ANKARA – Türkiye’de Corona virüsü salgınında 1 Haziran itibariyle normalleşme kararı alınmasının ardından, vaka sayılarında yeniden artış yaşanıyor. Ülke genelinde Covid-19 bağışıklık oranını tespit etmek amacıyla antikor testi yapılıyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 6 Mayıs’taki basın toplantısında “Hem PCR hem de antikor testlerini yaparak dünyada örneği az bulunan bir çalışma yürüteceğiz” diyerek Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile birlikte yapılacağını duyurduğu saha araştırması sürüyor. Bu saha araştırması için TÜİK, 83 milyon 154 binlik Türkiye nüfusunu temsilen 153 bin 577 haneyi örnek grubu olarak tespit etti.
Bu hanelerdeki bir PCR testi ve antikor testi yapılıyor. PCR testiyle şu anda Corona virüsü hastası olup olmadığına, antikor testiyle ise bağışıklık durumu tespiti yapılması amaçlanıyor. Eğer hastalığa yol açan virüsler gibi dış etkenlere maruz kalındıysa kanda ve dokularda antikor çoğalması yaşanıyor. Antikor testiyle söz konusu bireyde böylesi bir üreme/çoğalma olup olmadığını belirlenmesi ise virüse bağışıklık kazanılıp kazanılmadığı konusunda fikir veriyor.
Sağlık Bakanlığı’nın illerde oluşturduğu ekipler, muhtarlıkların bilgi vermesi ile bu hanelere giderek testleri uygulanıyor. PCR testi ağız ve burundan sürüntü alınmasıyla, antikor testi de kan numunesi alınmasıyla gerçekleştiriliyor.
Sağlık Bakanlığı’nın ekipleri, “Covid-19 Hastalığı Seroprevalans Araştırması” adıyla yürütülen çalışma kapsamında Ankara’da 4 bin 90 hane, İstanbul’da da 8 bin 118 hane ziyaret edecek. Bu “asıl hane” olarak adlandırılan evlerdeki bireyler “gönüllülük esası” ile yapılacak saha araştırmasına eğer katılmak istemezlerse diye yine TÜİK’in belirlediği “birinci hane” ve “ikinci hane” sınıflandırmasıyla yedek hanelerdeki bireylere testler uygulanacak.
Ankara ve İstanbul başta olmak üzere pek çok ilde hane ziyaretleri 20 Haziran’da tamamlanacak. Tüm illerdeki ziyaretler ve testlerin sonuçları ise 30 Haziran’a kadar alınacak ve Türkiye’nin Covid-19’a bağışıklık kazanma oranı, iller ile ilçelere göre dağılımı ortaya çıkacak.
Ankara’da ‘’haber olacak’’ tesadüf
Ankara’da “Türkiye’nin en fazla nüfusa sahip ilçesi” konumundaki Çankaya’da ise, 759 hanede saha araştırması gerçekleştiriliyor.
Çankaya’daki bu hanelerden birisi ise tesadüf eseri, benim evim oldu. Muhtarlıkça Sağlık Bakanlığı’nın araştırması için tespit edilmiş hanelerden birisi olduğumuz sabah saatlerinde iletildi.
Kamu personeli ekip ile çekim yapacak olmamız nedeniyle sıkıntı olmaması için Sağlık Bakanlığı Ankara İl Sağlık Müdürlüğü’nden gerekli izni aldım. İzin sürecini hızlıca tamamlamamızın ardından VOA Türkçe’den ekip arkadaşım Murat Karabulut’un da evime gelmesiyle, Sağlık Bakanlığı’nın ekibini karşılamaya hazırdık.
Hırsızları içeri almayın Sağlık Bakanlığı ekipleri işlemi kapıda yapıyor
Evlerde test yapılacağının açıklanması nedeniyle, beklentimiz evin içerisine girilmesi yönündeydi ancak Çankaya İlçe Sağlık Müdürlüğü’nün saha ekibi, kapıya geldiklerinde kesinlikle “ev içerisine giriş yapılmadığını” vurguladı. Sağlık Bakanlığı ekibi, saha araştırmasını bahane göstererek olası hırsızlık girişimlerinin önüne geçmek için, Çankaya’da hem muhtarlıklar aracılığıyla vatandaşlara bilgilendirme yapılması hem de kesinlikle ev içerisine girilmemesi kararı alındığını söyledi.
Hemşire Mine Tanyer, Diş Hekimi Merve Nil Bay ve Diş Hekimi Elif Şenay’dan oluşan üç kişilik saha araştırma ekibi, kendilerine son dakikada il müdürlüğünden izin almamız dolayısıyla bugün ziyaret edecekleri bireyler arasında bir gazeteci olduğu bilgisini almıştı.
Son dakikaya kadar doğrudan haberin öznesi olacaklarını düşünmeyen ekip, içeriye girmeyecekleri için testleri rahatça yapabilmeleri için evin kapısı önüne mümkünse bir sandalye koymamızı istedi ve mutlaka maske takmam uyarısında bulundu.
Sağlık durumu anketiyle birlikte her şey 10 dakikada bitiyor
Normal koşullarda evdeki bireyler arasında da rastgele seçim yapılarak test yapmaları söz konusuyken bizim evde yegane değişiklik üç kişilik çekirdek ailemizde eşim ve oğlum yerine testleri benim yaptırmam oldu. Bunun üzerine sigara alışkanlığı ve sağlık durumunu sorgulayan mini bir anketi yanıtlamam istendi ve verdiğim yanıtlar “FİTAS” adlı sağlık personelinin kullanımına açık uygulamaya kaydedildi.
Hemşire Tanyer, antikor testi için damar yolumdan kan örneği aldı. Diş Hekimi Şenay ise, PCR testi için ağız ve burun yollarından sürüntü örneği aldı. İğne korkusu olmayan birisi için kan örneği alınmasında herhangi bir sıkıntı söz konusu değil ancak özellikle burundan sürüntü alınması biraz yüzünüzü ekşitebilir. Anket ve testlerin yapılmasıyla birlikte tüm süreç yaklaşık 10 dakika sürdü. Bu süreçte sağlık personeli ekip, koruyucu kıyafetler içerisinde maskeli şekilde görev yaptı.
”Normalleşmeyle hayat eskisi gibi değil maske takmalıyız”
Dünyada Corona virüsü salgınındaki en fazla risk altındaki grup sağlık personeli. Türkiye’nin de 1 Haziran itibariyle geçtiği normalleşme sürecini nasıl gördüklerini sorduğumuz ekip, Bakan Koca’nın ifade ettiği üzere bunun “yeni normal” olduğunu vurguladı. Bu koruyucu kıyafetler içerisinde yaz mevsimi başladığı da dikkate alınırsa kısa sürede maalesef ter içerisinde kaldıklarını ve uzun süre maske taktıkları için de yüzlerinde izler oluştuğunu anlatan sağlık ekibi, salgın döneminde evlerinde aileleriyle birlikte kucaklaşamadıklarını anlattı.
Çocuklarına, anne-babalarına sarılmaya hasret kalmış sağlık personeli, Türkiye’deki herkese ise bu normalleşme sürecinde mutlaka maske takmaları ve sosyal mesafeye uymaları çağrısı yaptı. Sağlık kuruluşlarında vaka sayısı arttığında bunun sağlık personeli için “ailelere hasret kalmak” anlamına geldiğini işaret eden ekip, herkese hijyen koşullarına uyulması, sık sık el yıkanması gerektiğini de anımsattı.
Araştırmaya göre test sonucum pozitif çıkarsa neler olacak?
Evimizdeki araştırmanın tamamlanması sonrasında ise detaylı bilgileri, Çankaya İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürü Akile Uzunlar aktardı. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Uzunlar, öncelikle test sonuçlarımızı e-devlet ve e-nabız üzerinden görüntülemeyebileceğimizi açıkladı. Uzunlar, “Eğer PCR testi sonucunuz pozitif çıkarsa bu durumda ekibimiz sizi yeniden ziyaret edecek ve hastalığınızla ilgili bilgilendirileceksiniz. Bunun yanı sıra hanedeki diğer bireyler, eğer yakın şekilde çalıştığınız iş arkadaşlarınız da varsa tüm yakınlarınız ‘temaslı bireyler’ kabul edilecek ve onlar da bilgilendirilecek. Sizlerle ilgili durum bağlı bulunduğunuz aile hekimlerine de iletilecek. Ekibimizce yapılacak ev ziyaretinin ardından her gün durumunuzu aile hekimleriniz kontrol edecek. Yani filyasyon kapsamında değerlendirileceksiniz. Eğer sağlık durumunuzda ateş, öksürük gibi Covid-19 semptomları ortaya çıkarsa hemen sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmanız sağlanacak” bilgisini verdi.
Sağlık Bakanlığı’nın “FİTAS” adlı uygulamasıyla sağlık personeli olarak Covid-19 vakalarını ve temaslı bireyleri takip ettiklerini belirten Uzunlar, bu uygulamayla bütün bilgilere ulaşılabildiklerini ve filyasyon takibinde sıkıntı yaşanmadığını ifade etti.
